OpenStad gemeenten bieden hun open-source software aan aan Nederlandse gemeenten en alle andere organisaties in Nederland die zich bezighouden met participatieprojecten.
Het OpenStad platform is ontwikkeld door de Gemeente Amsterdam in samenwerking met de Gemeenten Den Haag, Haarlem, Alphen aan den Rijn en Utrecht, de VNG en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
"Wij willen alle inwoners van Nederland meer invloed en zeggenschap geven op wat er in hun stad of dorp gebeurt. Wij zien in digitale participatietools een geweldige mogelijkheid om makkelijk creativiteit en denkkracht van inwoners aan te spreken, samenwerking tussen inwoners en de gemeente inclusiever te maken en het voor inwoners leuker en laagdrempeliger te maken om met ons mee te praten en mee te beslissen. Daarom maken wij het ook voor andere Nederlandse gemeenten mogelijk om met ons open-source platform zelf digitale participatiewebsites in te zetten, als aanvulling op bewonersbijeenkomsten.
Ons doel is om met digitale tools participatieprojecten binnen heel Nederland naar een hoger plan te tillen. We hopen dan ook dat gemeenten en organisaties die met het OpenStad platform werken niet alleen gebruik maken van de participatiesites, maar ook bewust gaan nadenken over hoe ze het participatieproces op de meest succesvolle manier kunnen inrichten. We streven ernaar dat gemeenten zelf in huis kennis en expertise ontwikkelen over online participatie. Uit ervaring weten we dat daar veel bij komt kijken. Daarom delen we graag onze eigen lessen en ervaringen.
Omdat ieder participatie vraagstuk vraagt om maatwerk, is het OpenStad platform modulair ingericht. De participatie-widgets kunnen veel verschillende manieren met elkaar gecombineerd worden.De software is open source. Dat houdt in dat het open, deelbaar en beschikbaar is voor iedereen. Zo hopen we dat er op een natuurlijke manier leuke samenwerkingen tussen gemeenten ontstaan."
OpenStad is van oorsprong een klein innovatieteam van de gemeente Amsterdam dat sinds 2016 onderzoekt hoe digitale tools de samenwerking tussen inwoners en gemeenten kunnen versterken.
Toen de vraag naar online participatietools in Amsterdam groter werd heeft OpenStad een modulaire websitebouwer (CMS) ontwikkeld om de software meer schaalbaar en deelbaar te maken in de organisatie, om zo meer Amsterdammers te bereiken.
In het voorjaar 2019 heeft de gemeente Den Haag als eerste andere gemeente de OpenStad software ingezet voor eigen participatieprojecten. De ontwikkeling van het platform kwam in een versnelling toen de twee steden samen een subsidie kregen toegekend uit het Innovatiebudget Digitale Overheid van het Ministerie van BZK voor het project NL Begroot.
In najaar 2019 sloten ook gemeenten Haarlem en Alphen aan den Rijn aan en Utrecht.
Doordat de coronacrisis veel offline participatieprocessen heeft stilgelegd, is de vraag naar online participatie-instrumenten ook bij andere gemeenten gestegen. Door een investering van de directies van VNG Beleid en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kon de OpenStad software gebruikersvriendelijker, beter gedocumenteerd en makkelijker installeerbaar gemaakt worden voor andere Nederlandse gemeenten en alle andere organisaties in Nederland die gebruik zouden willen maken van de software.
Jeroen van Berkel, portefeuillehouder in stadsdeel Amsterdam-West is op 17 augustus 2020 geheel onverwachts overleden. Jeroen stond aan de wieg van OpenStad. We zijn bijzonder dankbaar voor zijn continue betrokkenheid en zijn onaflatende stroom aan ideeën. Met zijn scherpte, lef en bestuurlijke doorzettingskracht heeft hij OpenStad laten vliegen en bijgedragen aan een nieuwe digitale standaard voor de wijze waarop Amsterdammers over hun stad kunnen meepraten en meebeslissen. Hij reisde het land af om gemeenteraden en colleges te inspireren over digitale democratie vanuit de rol van bestuurder. Hij was terecht trots op het feit dat we nu de software kunnen aanbieden aan alle gemeenten in Nederland. We zullen zijn bevlogen enthousiasme enorm missen.
Wil je meer weten over wat je als organisatie allemaal moet regelen om de software te kunnen gebruiken? Heb je zelf geen experts in huis? De VNG helpdesk biedt hulp!
Heb je een vraag over het installeren van de software?
Kijk dan eerst in onze handleidingen of stel je vraag aan de community.